Hưng-đạo vương thu quân về sông Phú-lương, Thoát-Hoan kéo tràn về mặt Bắc-ninh, thả quân cướp bóc vùng Võ-ninh, Gia-lâm, Đông-ngàn, rồi kéo quân đóng lại bến Đông-bộ-đầu. Hưng-đạo vương lập một rẫy trại quanh nam-ngạn phòng giữ. Vua muốn sai người đến tận trại giặc xem binh tình hư thực làm sao, nhưng nghĩ khó kén được người đi sứ cho giỏi. Có một người đầu hàng lính hầu tên là Đỗ-khắc-Chung tình nguyện xin đi sứ. Vua hỏi rằng: - Ngươi học thức được bao nhiêu, mà dám tình nguyện đi sứ, giặc hỏi vặn đến thì ứng đối làm sao? ....

Núi Kì-cấp này hiểm tuấn, Hưng-đạo vương lại thân cầm quân đóng tại đấy, tướng dũng, binh cường, quân ta khó lòng mà đi cho lọt. Hiện ở Lộc-châu và cửa ải Kha-li, trước kia Thái-tử có sai Ô-mã-Nhi, Trương-Ngọc dẫn quân đi đánh, đến nay chưa biết tin tức được thua thế nào. Vậy thì Thái-tử hãy nên đóng quân lại ở đây, giữ nhau với Hưng-đạo vương. Một mặt sai thêm hai tướng dẫn binh đi tiếp ứng cho hai đạo kia, nếu phá được hai nơi ấy, thì núi Kì-cấp này chẳng đánh cũng lấy được. Lấy xong các ải, ta kéo tràn vào ải Chi-lăng (1), quân ta nhiều, quân kia ít, nên cứ đánh tràn đi là được.

Các hào-kiệt thiên-hạ về với ngài cũng nhiều. Một bữa Hưng-đạo vương tự trại Vạn-kiếp vào kinh-đô Thăng-long, đi qua làng Phù-ủng (1), có một người tướng mạo khôi ngô, trạc ngoài 20 tuổi, đang ngồi xếp bằng tròn bên vệ đường đan sọt. Quân tiền-hô đi đến, thét to: “Đứng dậy…!” Người ấy vẫn ngồi nghiễm nhiên như không. Quân lính tức mình cầm giáo đâm vào đùi cho một nhát, người ấy cũng không nhúc nhích. Khi xe ngài đến nơi, thấy người kỳ ngộ làm vậy, mới cho đòi đến trước xe mà hỏi. Bấy giờ người ấy mới biết mình bị đâm.

Một số độc giả và thân hữu hỏi sao trang website của ĐỀN THÁNH TRẦN, thuộc Trần Hưng Đạo Foundation không đăng việc Hội Đồng Hoàng Gia Anh hồi năm 1992 công nhận 10 danh tướng thế giới mọi thời đại, trong đó có Đức Thánh Trần Hưng Đạo? Đã từ rất lâu, mấy chục năm qua, trên các trang báo trong nước và các trang mạng đưa chủ đề này tạo được sự quan tâm, thích thú theo dõi. Nhiều trang web dịch ra tiếng Anh để quảng bá nội dung. Một số báo Việt ngữ ở hải ngoại cũng trích đăng và cũng có người thích chí trích chuyển qua email. Đến nay nội dung “Việt nam có 2 tướng được hội đồng Hoàng gia Anh công nhận “10 danh tướng mọi thời đại” trở thành “đầu môi chót lưỡi” nhất là nói đến đại anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo.

Vua Nhân-tôn được tin Lương-Uất về báo, ngài ngự thuyền rồng ra sông Bình-than (thuộc về huyện Chí-linh tỉnh Hải-dương), để hội các vương hầu lại nghị kế. Bấy giờ Tướng-quốc Thái-úy là Trần-quang-Khải, Khâm-thiên đại-vương là Trần-nhật-Hiệu, Chiêu-văn vương là Trần-nhật-Duật, Hưng-đạo vương là Trần-quốc-Tuấn, cùng các quan văn võ ra hội tại cả đấy...

HỒI THỨ BA: " Trá hòa-thượng xem mặt kiêu-kỳ, Phong sứ-giả gợi đường sinh sự."... Nguyên-chúa có ý muốn gây chuyện, thường sai quân đi lại xem xét địa thế. Quan trấn-thủ mặt bắc sai người về báo. Vua Thánh-tôn một đường sai Lê-khắc-Phục, Lê-thúy-Kim sang sứ Nguyên-triều giảng giải sự tranh cạnh; một đường sai Đào-thế-Quang giả tiếng sang mua thuốc bên Long-châu, để thám binh-tình xem làm sao. Lê-khắc-Phục, Lê-thúy-Kim phụng mệnh sang Nguyên-triều giảng giải. Nguyên-chúa không nghe, nói rằng: - Nam-chúa muốn trẫm bãi binh, thì phải thân vào chầu mới được. - Hai người giở về...

Bấy giờ vua Thái-tôn đóng quân ở sông Thiên-mạc, cự nhau với quân Mông-cổ non nửa tháng, sực lại có hai sứ-giả của Ngột-lương-cáp-Thai sai đến dụ hàng. Vua giận quân Mông-cổ độc ác, sai trói hai sứ-giả đuổi về. Liền hội các quan thương-nghị kế phá giặc. Trần-thủ-Độ hiến kế rằng: - Quân Mông-cổ tự khi sang đây, đánh trận nào được trận nấy, tướng sĩ sinh bụng kiêu căng, coi ta rẻ rúng, chắc không phòng bị, vậy đêm hôm nay xin đến cướp trại giặc thì tất phá được...

Quý bạn từng đọc chính sử và các tài liệu về đại anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo. Nay chúng tôi hân hạnh giới thiệu thêm tác phẩm "Hưng Đạo Vương" được viết bởi 2 tác giả và người đề tựa lừng danh trong làng báo, làng Nho cuối cùng của nước ta vào đầu thế kỷ XX. Tác giả lừng danh tạo nên tác phẩm đôc đáo được thực dân Pháp cho in tới 2 lần và con cháu đời nay còn lưu truyền trên mạng....