TRẦN TRIỀU HIỂN THÁNH CHÍNH KINH VĂN
GIỚI THIỆU: Hân hạnh giới thiệu Chân Kinh do Đức Thánh Trần giáng bút, phần phiên âm và dịch nghĩa của Nhà giáo Vũ Thế Khôi, cháu 5 đời của Tiến sĩ Vũ Tông Phan. Tưởng nên biết, cụ Vũ Tông Phan đã tiếp gót cụ Nguyễn Văn Siêu tu sửa đền Ngọc Sơn (Hà Nội) còn tồn tại cho đến ngày nay.
(Mời nhấp vào tựa 2 bài này để đọc thêm : 1 - HỘI HƯỚNG THIỆN - ĐỀN NGỌC SƠN: CỘI NGUỒN SÂU XA CỦA DUY TÂN & ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC 2- CÔNG TRÌNH TRÙNG TU ĐỀN NGỌC SƠN TỪ VŨ TÔNG PHAN TỚI NGUYỄN VĂN SIÊU ).
Dưới đây là toàn bài giới thiệu, phiên âm và dịch nghĩa "TRẦN TRIỀU HIỂN THÁNH CHÍNH KINH VĂN", thường được chúng đệ tử của Ngài gọi là Chân Kinh:
Tạp chí Xưa & Nay số 287 tháng 7 - 2007 có bài giới thiệu việc phát hiện ở Nghệ An một tài liệu Hán Nôm quý - bộ ván khắc “Trần Đại vương Chính kinh”. Tác giả bài viết cho biết bản kinh này vốn được thờ ở đền Ngọc Sơn Hà Nội, Cụ Trần Khắc Hinh lặn lội từ Nghệ An ra thỉnh về, tổ chức khắc in dưới đời vua Bảo Đại, năm 1943. Tuy nhiên, bài báo chưa cho biết thời điểm, bối cảnh ra đời và sứ mạng cụ thể của bài “Chính kinh”.
Từ 13 năm trước, trên báo Đại đoàn kết, số ra ngày 19 - 9 - 1995, căn cứ các văn bia trong đền Ngọc Sơn và bài ký “Hồ sơn thắng hội tự” của Phó bảng Nguyễn Văn Siêu, chúng tôi đã nêu ý kiến rằng Đức Thánh Trần chỉ bắt đầu được hội Hướng Thiện đưa vào thờ trong Đền Ngọc Sơn sau khi thực dân Pháp chiếm Hà Nội năm 1882 và phá bỏ đền Hựu Linh thờ Trần Hưng Đạo ở thôn Hà Thanh trên bờ đông của hồ Hoàn Kiếm.
Ngay sau đó, năm 1997 chúng tôi đã phát hiện ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm Hà Nội 4 sách chữ Hán có khắc bài “Chính kinh” của Đức Thánh Trần và nhân kỷ niệm 700 năm sinh của Trần Hưng Đạo đã giới thiệu vắn tắt nội dung của bài kinh “giáng bút” này trên tạp chí Xưa & Nay số 80 – tháng 10 - 2000 .
Tháng 5 - 2007 trong báo cáo khoa học tại Hội thảo quốc tế “Vietnam, le moment moderniste (1905 - 1908)”, tổ chức ở thành phố Aix-en-Provence (Pháp), chúng tôi đã trình bày chi tiết vấn đề phụng thờ Trần Hưng Đạo trong đền Ngọc Sơn chỉ bắt đầu từ khi văn thân yêu nước, trong đó có Nguyễn Thượng Hiền và Lương Văn Can, tổ chức khắc in và đưa bài Kinh “giáng bút” của Đức Thánh Trần vào giảng trong đền này, cụ thể từ Rằm tháng 11 năm 1891. Dưới đây xin giới thiệu nguyên bản chữ Hán, bản phiên âm và dịch nghĩa bài văn “Chính kinh” trong sách “Trần triều hiển thánh Chính kinh tập biên” do đền Ngọc Sơn khắc in năm 1900, hiện lưu trữ với ký hiệu A.2382 tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm Hà Nội, để bạn đọc quan tâm có thể đối chiếu với bản mới phát hiện tại Nghệ An.
陳 朝 顯 聖 正 經 文
吾 < 吾 字 誦 大 王 字 > 在陳時欽 蒙
玉 旨 降 生 扶 國 救 民 惟 忠 惟孝 勳成 果 滿 再 奉 回 證 神 位
敕 封 九 天 武 帝 鎮 治 南 方 顯 灵 振 威 欽 差 文 武 部 官 上 遵 聖
令 下 度 人 間
兹 察 之 下界 眾 弟 子 等 身 雖 投 誠 而 心 不 内 省 所 以 求 之有 應
應 之 不 久 终 淪 寂 寞 世 道 人 心 可 勝 哉
吾 今 據 范 殿 帥 将 軍 恭 迎
神 駕 光 臨 河 樂 望 祠 降 筆 成 經 以 訓 世 曰
人 生 天 地 間 要 當 做 聖 賢 事 業
事業者何 忠 孝 而 已 忠 孝 為 五 倫 之 首 闕 一 不 可 爾 等 當 思
爲 子 如 何 克 孝
爲 臣 如 何 克 忠
兄 弟 如 何 克 和
夫 婦 如 何 克 敬
朋 如 何 克 信
上 則 敬 天 神 事 祖 先 下 則 度 陰 魂 行 陰 隲 如 此 為 人 庶 乎 盡 道
不 然 生 懼 王 法 死 受 天 譴 永 离 人 類 不 由 人 道 哀 哉
爾 等既 投 為 吾 弟 子 早 早 回 頭 举 行 眾 善 能 去 諸 惡 首 敦 五 倫
次 行 陰 隲 酒 色 財 氣 嚴 而 絕 之 驕 吝貪 汙禁 而 戒 之 行 吾 仁 義
不 恤 人 言 守 吾 忠 孝 不 紛 俗 念 處 家 庭 以 質 撲 遗 子 孫 以 忠 厚
士 農 工 商 各 有 常 業
不 淪 淪 薄
咸 歸 厚 德
自 然 神 欽 鬼 怕 災 去 福 來 不 必 瀆 祈 吾 神 而 千 祥 雲 集 萬 福 骈
臻 豈 不 樂 哉
爾等勉而行之倘 違 吾 訓 勿 誦 吾 經
凛 之
皇朝成太叁年歲在辛卯拾壹月望日未牌降
Phiên âm:
TRẦN TRIỀU HIỂN THÁNH CHÍNH KINH VĂN
Ngô [ngô tự tụng Đại vương tự] tại Trần thì khâm mông
Ngọc chỉ giáng sinh, phù quốc cứu dân, duy trung duy hiếu, huân thành quả mãn, tái phụng hồi chứng Thần vị.
Sắc phong Cửu Thiên Vũ Đế, trấn trị Nam phương, hiển linh chấn uy khâm sai văn võ bộ quan, thượng tuân Thánh lệnh, hạ độ nhân gian.
Tư sát chi hạ giới chúng đệ tử đẳng, thân tuy đầu thành nhi tâm bất nội tỉnh, sở dĩ cầu chi hữu ứng, ứng chi bất cửu, chung luân trầm mịch, thế đạo nhân tâm khả thắng tai.
Ngô kim cứ Phạm Điện suý Tướng quân cung nghênh
Thần giá quang lâm Hà Lạc vọng từ, giáng bút thành kinh dĩ huấn thế. Viết:
Nhân sinh thiên địa gian, yêu đương tố Thánh hiền sự nghiệp.
Sự nghiệp giả hà? Trung hiếu nhi dĩ!
Trung hiếu vi ngũ luân chi thủ, khuyết nhất bất khả. Nhĩ đẳng đương tư!
Vi tử như hà khắc hiếu,
Vi thần nhi hà khắc trung,
Huynh đệ như hà khắc hoà,
Phu phụ như hà khắc kính,
Bằng hữu như hà khắc tín.
Thượng tắc kính Thiên Thần, sự Tổ Tiên; hạ tắc độ âm hồn, hành âm chất. Như thử vi nhân thứ hồ tận đạo.
Bất nhiên: sinh cụ Vương pháp, tử thụ Thiên khiển, vĩnh li nhân loại, bất do nhân đạo. Thương tai!
Nhĩ đẳng kí đầu vi ngô đệ tử, tảo tảo hồi đầu, cử hành chúng thiện, năng khứ chư ác. Thủ đôn ngũ luân, thứ hành âm chất. Tửu sắc, tài khí nghiêm nhi tuyệt chi; kiêu lận, tham ô cấm nhi giới chi. Hành ngô nhân nghĩa, bất tuất nhân ngôn. Thủ ngô trung hiếu, bất phân tục niệm. Xử gia đình dĩ chất phác, di tử tôn dĩ trung hậu. Sĩ, nông, công, thương các hữu thường nghiệp, bất luân luân bạc. Hàm quy hậu đức!
Tự nhiên Thần khâm Quỷ phạ, tai khứ phúc lai; bất tất độc kì ngô thần nhi thiên tường vân tập, vạn phúc biền trăn. Khởi bất lạc tai?
Nhĩ đẳng miễn nhi hành chi. Thảng vi ngô huấn, vật tụng ngô kinh!
Lẫm chi !
Hoàng triều Thành Thái tam niên tuế tại Tân Mão
thập nhất nguyệt vọng nhật Vị bài giáng
Dịch nghĩa:
BÀI VĂN CHÍNH KINH CỦA VỊ HIỂN THÁNH TRIỀU TRẦN
Ta [khi tụng chữ “Ta” đọc thành “Đại Vương”] dưới triều Trần, vâng chỉ Ngọc Hoàng giáng sinh, phù quốc cứu dân, một lòng Trung - Hiếu. Công thành quả mãn, lại vâng mệnh trở về, sung ngôi Thần linh;
Được sắc phong Cửu Thiên Vũ Đế trấn trị phương Nam, hiển hiện linh thiêng phấn chấn uy quyền, trên tuân Thánh lệnh, dưới độ nhân gian.
Nay xét hàng đệ tử chúng dân nơi hạ giới: thân tuy khấu đầu mà lòng chưa tỉnh ngộ. Cho nên: cầu dù có ứng mà chẳng bền lâu, suốt đời đắm chìm trong u tối, thế đạo nhân tâm trôi nổi lênh đênh. Khá thương thay!
Ta nay cậy Điện suý Tướng quân họ Phạm cung nghênh Thần giá quang lâm Đền vọng Hà Lạc, giáng bút thành kinh răn dạy người đời. Kinh rằng:
Người ta sinh ở đời phải thực hành sự nghiệp Thánh hiền.
Sự nghiệp nào vậy? Là Trung - Hiếu đó!
Năm rường mối thảy lấy Trung - Hiếu làm đầu, không thể thiếu một. Các ngươi khá nhớ lấy!
Làm con, gắng sao trọn chữ Hiếu,
Làm tôi, gắng sao trọn chữ Trung,
Anh em, gắng sao trọn chữ Hòa,
Vợ chồng, gắng sao trọn chữ Kính,
Bè bạn, gắng sao trọn chữ Tín .
Trên tôn kính Trời Thần, phụng thờ Tổ Tiên; dưới cứu độ âm hồn, âm thầm hành thiện. Có vậy làm người mới mong trọn đạo.
Bằng không: sống sợ phép Vua, chết bị Trời phạt, mãi mãi xa rời nhân loại, không còn theo đạo làm người. Khá thương thay!
Các ngươi đã quy làm đệ tử ở cửa Ta thì hãy mau mau tỉnh ngộ, làm điều thiện, trừ điều ác; trước gắng đôn đốc năm rường mối, sau âm thầm làm việc công đức. Tệ hám tửu sắc, tham bạc tiền đều kiên quyết dứt bỏ; thói ngạo mạn, tham ô thảy nghiêm khắc diệt trừ. Hãy làm theo Nhân – Nghĩa của Ta, chẳng bận tâm lời khen chê của người đời. Hãy gìn giữ Trung - Hiếu của Ta, không vấn vương lề thói tầm thường của thiên hạ. Lấy chất phác mà đối xử trong nhà, đem trung hậu mà khuyên răn con cháu. Sĩ, nông, công, thương - người người yên nghiệp, không vương phận bọt bèo nổi trôi. Thảy đều quy về đức đôn hậu!
Tự khắc Thần trọng Quỷ sợ, hoạ đi phúc đến; bất tất phải cầu xin thần uy của Ta mà nghìn lành quy tụ, vạn phúc chen vai. Há chẳng vui sao?
Các ngươi khá gắng gỏi mà làm! Nhược bằng trái lời Ta dạy, thời chớ tụng niệm kinh Ta!
Khá kính cẩn vâng theo đó!
Triều Thành Thái năm thứ ba Tân Mão [1891]
ngày Mùi Rằm tháng Một giáng bút xong
Hậu học Nhà giáo ưu tú Vũ Thế Khôi kính cẩn phiên âm và dịch nghĩa
Hà thành, Canh Thìn 2000, kỵ nhật 20 – 8
Tảo Trang Vũ Tuân Sán hiệu đính Mậu Tý 2008, ngày Rằm Trung thu.
